Chiclayo en Kuelap

19 oktober 2017 - Chiclayo, Peru

De eerste week Peru zit er bijna op. Na Cuba en Mexico het derde land. 

Peru is qua levensstandaard te plaatsen tussen Mexico en Cuba. Maar er is veel activiteit. Zowel in Chiclayo als in Chachapoyas en in de verschillende dorpjes. Bij aankomst was het in tegenstelling tot Havana en Cancun in Chiclayo een chaos bij de douane. Maar de transfer naar het hotel staat keurig klaar. Het hotel is prima, de Wifi iets minder.

Het eerste dat in Chiclayo te doen heb is de excursies naar de diverse opgravingen organiseren. Ik had een offerte gevraagd in Nederland, maar dat kan hier aanmerkelijk goedkoper. In het hotel boek ik eerst een uitstap naar Lambayeque, waar een bijzonder museum is te zien, in combinatie met een opgraving aan de andere kant van Chiclayo. En vervolgens bij een reisbureautje twee dagen naar Chachapoyas voor Kuelap en de waterval van Gocta.

Maar eerst Chiclayo bekijken. Een nieuwe stad betekent: wandelen en verkennen. De stad vertoont twee gezichten. Het centrum is redelijk ver ontwikkeld. Er zijn veel winkelstjes, drukke straten, en zelf afgeschermde woningen.

En er is een deel dat ik niet ben ingegaan. Veel zwerfvuil, onverharde wegen en straten, stoepen die er soms helemaal niet zijn, of anders ernstig onderhoud nodig hebben. Hier is heel veel werk aan de winkel. Armoede, maar ook armoede in de publieke omgeving. En veel gebouwen, met name woningen die niet afgebouwde elementen hebben vanwege de fiscale kant.

Het centrum ziet er dan weer heel wat beter uit, hoewel ook daar veel te doen is. En er gebeurt ook een heleboel. Veel bouwactiviteit, werk aan de straten en trottoirs. Er zijn diverse aardige parkjes. Bij dit alles gaat het ook gewoon om een kwestie van (geen) geld.

De winkels zijn voor een deel gegroepeerd. Een straat met drukkerijen, met bouwmaterialen, met bouwgereedschap, met glazen puien en ramen, met muziekinstrumenten.

In een van de parkjes kun je nog van de laatste zon genieten. Want al is het niet heel warm, een graad of 23, de zon schijnt het grootste deel van de dag, en het is behaaglijk als hij schijnt. Totaal anders dan Cuba en vooral Mexico. Als het donker wordt is het wel behoorlijk fris, en heb je een fleece of trui keihard nodig.

Voordat ik afreis naar Chachapoyas, Kuelap, heb ik een dagje cultuur/opgravingen in de omgeving van Chiclayo gedaan. 

Eerst naar het 11 km noordelijk gelegen Lambayeque om daar twee musea te bezoeken. Allereerst het Museo Tumbas Reales de Sipán, alwaar El signor de Sipán en nog vijftien opgegraven graven tentoongesteld zijn.

Het zijn bijzondere vondsten, want de graven zijn nagenoeg onaangetast gevonden, hoewel de piramides waarin ze liggen, of lagen, aan de oppervlakte al leeggeroofd dreigde te worden. Maar tijdig politie ingrijpen heeft dit voorkomen, en toen er een archeologische missie aan het werk ging, bleken er veel onaangetaste graven te liggen in de lagen eronder.

Het wordt hier vergeleken met het graf van Tutanchamon, en de schatten die zijn gevonden zijn inderdaad bijzonder. Het gaat om een pre-Inca Mochicha beschaving van 100 - 700 na Chr., waarbij de piramides van de 7e eeuw zijn.

In het museum liggen kronen, borstplaten, oorversieringen, staven en weet ik niet wat. Zeer rijke verscheidenheid, van koper, zilver en goud. Alleen aan materiaal 1 miljoen dollar waard, maar ik denk een veelvoud vanuit kunsthistorisch oogpunt.

De varieteit en het vakmanschap is werkelijk zeer groot. Er liggen overblijfselen van zeer fijn geweven stoffen, kunstig verbonden halskettingen, maar ook velen lagen brede schelpenweefsels, die als versiering om de hnek/hals werd gedragen.

Het tweede museum in Lambayeque is vernoemd naar de duitser Brüning, die in de negentiende eeuw een grote collectie waardevolle antiquiteiten had verzameld. Deze moest hij verkopen toen hij wij weer terug wilde naar Duitsland en de overtocht moest financieren. Gelukkig heeft hij het aan de Peruaanse overheid verkocht, die er in 1966 het eerste museum in zijn soort mee vulde.

Doordat hij dingen uit heel Peru had weten te verzamelen is veelal niet te bepalen waar en van wanneer de schatten vandaan komen.

Een speciale tentoonstelling, alleen voor volwassenen (!), had als thema sexualiteit in de pre-Colombiaanse kunst. Dat deed weer even denken aan Venetië waar ook een aanstootgevend beeld staat. Hier was een kleine maar fijne verzameling van vrouwenlijk en mannelijk bloot, sex tussen mannen en vrouwen, maar ook tussen mannen te zien. Een mooie afwisseling en tekenend dat men niet zo preuts was als nu in Peru.

Na een lunch keerden we terug naar Chiclayo, om vervolgens naar de opgravingen  in Sipán te gaan. Er liggen daar tenminste drie piramides. Een begraafplaats, een religieuze en een met een regeringsbestemming. Net als in Mexico zijn hier piramides laag op laag gebouwd.

De onderste lagen van de grafpiramide zijn nog niet opgegraven. Dat geldt ook voor die van de religieuze piramide en de regeringspiramide, aangezien het waterpeil sinds die tijd hoger is komen te liggen ten gevolge van de verbouw van suikerriet en rijst. Een en ander staat dus onder water, en daarnaast dreigt voortdurend instorting van de plaatsen waar is gegraven. 

Bij dit alles speelt El Niño ook nog eens een kwalijke rol, omdat die meer regen veroorzaakt dan in de voorgsande vijftien eeuwen, waardoor deze piramides letterlijk aan het wegspoelen zijn.

Alles wat gevonden is, ligt in het bovengenoemde museum, dus daar hoefde je weer niet voor te komen.

Wel weer een bijzondere opgraving, waar we naast adelaars en uiltje en een vos hebben mogen bewonderen.

Daarna met een nachtelijke bustocht naar Chachapoyas. Niet naar Kuelap, zoas eerder de bedoeling was, want de Teleférico, de kabelbaan naar Kuelap, moet in onderhoud, maar naar de Goctawaterval.

Naar verluid is dit de op drie na hoogste waterval ter wereld, en hij is best hoog.

Met een busje met vooral Peruaanse mensen werden we naar het plaatsje nabij de waterval gebracht. Vandaaruit kun je de waterval zien liggen, best dichtbij. Toch meldde de gids dat we er zeker twee uur voor moeten uittrekken.

Met alle stops op de heenweg klopte dat ruim. Het traject was dalen en klimmen, en behoorlijk stijl. Goed dat ik mijn wandelschoenen en -sokken bij me heb, en ook aan had.

Onderweg zijn er een aantal uitzichtpunten waar je de waterval steed dichterbij kon zien. Best indrukwekkend. Zeker onderaan, waar het water op rotsen viel en een meertje vult. Dat meertje zou zeker zeven meter diep zijn.

In Chachapoyas heb ik een eenvoudig hotel, maar er was warm water en een bed. 

De volgende is her reisdoel: Forteleza de Kuelap.Ook hier weer eerst een uur bussen, lunch bestellen, en dan naar de Teleférico. De eerste kabelbaan in Peru, die de reistijd naar Kuelap met anderhalf uur verkort. En de Peruanen zijn er ook heel trots op. Terecht, want in een rit van 20 minuten vlieg je door en boven enkele dalen, met de rivier Amazonas (niet de Amazone) over een ruig landschap. 

Boven aangekomen zit je op 3.200 meter met een schitterend uitzicht op de omgeving. En iets hoger ligt de nederzetting van Kuelap.

De door de Chachapoyas uitgezochte plek is een heilige plek. De Sjamaans zochten plaatsen als deze op basis van natuurlijke verschijnselen. In Chitzen Itza waren dat de waterputten. Hier is de basis een energiepunt. Dat zou worden veroorzaakt door de tectonische platen die tegen elkaar aanschuiven en zo magnetische energie van beneden opwekken. Van boven uiteraard vanuit de hemel, de zon.

Dit kun je vergelijken met andere bijzondere nederzettingen over de hele wereld, zoals Machu Piccu, Stone Hedge, de Mayatempels in Mexico. Energie axis. Er was dus veel kennis over deze natuurverschijnselen.

Net als bij de Mayas hadden de Chachapoyas-cultuur heilige dieren die de hemel (Condor), grond (Puma of Jaguar) en het onderaardse (Slang) als symbool. Die kom je op de een of andere manier meer of minder ook tegen in deze steden.

De bouw van Kuelap is beginnen rond 500 na Chr. Men heeft er vermoedelijk zo’n 900 jaar over gedaan om het uit te breiden

Kuelap had drie ingangen. Een west, twee in het oosten.  Twee hiervan lagen zo tegenoverelkaar dat de zon halverwege op het hoogste punt staat. Op die manier werd er tijd aangeduid, maar ook informatie van de kalender uitgewisseld.

In het midden van de weg stonden twee huizen met schuine daken, waar zon hoogste punt had. Kuelap was een zelfstandige beschaving, die pas op het allerlaatst is veroverd door de Inca's. Nadat zij het Incarijk hedden veroverd is Kuelsp vervolgens ook door Spanjaarden bewoond.

Er zijn vijf huizen met rechte muren, van de Inca's, rest met ronde huizen van de oorspronkelijke pre inca beschaving.

De stad was verdeeld in twee lagen, een deel hoger en een deel lager. De bewoners van de lagere klasse woonden beneden, en de boven klasse boven.

Ook hier is lang niet alles onderzocht, ongeveer 10%, dus ook hier is nog veel te onderzoeken.

Het bezoek aan Kuelap is zeer de moeite waard. Vervolgens met de nachtbus weer teug naar Chiclayo. Ik kon om 5.30 uur het hotel in, om nog een beetje bij te slapen, maar ik was redelijk gaar na die rit.

De laatste twee dagen Chiclayo heb ik nog wat meer van de stad verkend. Chiclayo is vrij groot, 700.000 tot 920.000 inwoners, de getallen op internet verschillen. Maar vergeleken met steden als Rotterdam of Amsterdam is er vrij weinig te doen of te zien.

Dat is het beeld in van veel steden en stadjes in Peru. Daarvoor hoef je er niet heen te gaan.

Maar het is geen ongezellige stad, je hebt er wat parkjes waar je lekker in de zon kunt zitten. En er zijn zelf plekken waar je fatsoenlijk koffie kunt drinken, en dat heb ik dan ook maar gedaan.

Je kunt overal eten, en er zijn een paar redelijk goede restaurants. Je hoeft er niet van de honger om te komen, zo te zeggen.

Na een week vlieg ik dan naar Lima, waar ik aan de slag ga met de de Peruaanse bond, CGTP, en de sociale dialoog met de werkgevers van SNI.

Foto’s

1 Reactie

  1. Henk Hartveld:
    20 oktober 2017
    Mooi al die bouwwerken met grote keien. Doet me aan andere historische plaatsen , zuidwaarts, in Peru denken. Veel plezier in Lima, een weekje werk als afwisseling.